با انواع سنسور اکسیژن خودرو و عملکرد آن ها آشنا شویدسنسور اکسیژن (حسگر اکسیژن) مانند یک جاسوس عمل میکند. سنسورها با قرارگیری در هر محیطی، بر اساس برنامهریزی انجام شده برایشان، نسبت به محرکی که قرار است اطلاعات آن را جمع آوری کنند.با ما همراه باشید
قطعا با سنسورها آشنا هستید، آنها قطعات هوشمندی هستند و زندگی را در بسیاری از جاها برای انسان آسان کردهاند. برخی از سنسورها در خودروهای انژکتوری و کاربراتوری وجود دارند که باعث میشوند راننده از وضعیت خودروی خود مطلع شود. به عنوان مثال، با روشن شدن یک نشانگر، بدون نیاز به آنکه باک بنزین بررسی شود، کاهش بنزین به راننده اطلاع داده میشود. از این دست سنسورها در خودرو زیاد است. یکی از سنسورهای مهم و کاربردی، سنسور اکسیژن است. با ما همراه باشید تا با کارایی سنسور اکسیژن آشنا شوید و اطلاعات جامعی در رابطه با این سنسور مهم و حیاتی کسب کنید.
سنسور چیست؟
سنسور که نام فارسی آن حسگر است، مانند یک جاسوس عمل میکند. سنسورها با قرارگیری در هر محیطی، بر اساس برنامهریزی انجام شده برایشان، نسبت به محرکی که قرار است اطلاعات آن را جمع آوری کنند واکنش نشان میدهند. محرکها تغییرات را به عنوان ورودی دریافت میکنند و آنها را به سیگنالهای الکترونیکی تبدیل کرده و به ECU یا پردازشگر دیگری ارسال میکنند. به طورکلی، هدف حسگرها جمع آوری تغییرات و واکنش محرکهای فیزیکی یا شیمیایی است.
سنسور اکسیژن چیست و چه وظیفهای دارد؟
همانطور که گفته شد، سنسورها تغییرات محرکهای فیزیکی و شیمیای را اندازهگیری میکنند. همانطور که از اسم این قطعه الکترونیکی پیداست، سنسوری برای اندازهگیری میزان اکسيژن است. اما وظیفه سنسور اکسیژن بالایی و سنسور اکسیژن پایینی خودرو چیست؟ این سنسور در محل خروج گازهای حاصل از احتراق قرار گرفته و مقدار اکسیژن موجود در گازهای خروجی از اگزوز را اندازه گیری می کند و سپس دادههای دریافت شده را به یونیت و یا کامپیوتر موتور ارسال میکند. اکسیژن برای احتراق و کارکرد صحیح موتور لازم است و اگر مقدار آن کم یا زیاد شود، عملکرد موتور دچار اختلال میشود. بطور کلی برای اینکه موتور با حداکثر بهره وری کار کند و میزان مصرف سوخت و میزان آلایندگی آن حداقل باشد، باید میزان اکسیژن و سوخت به میزان مناسبی با هم مخلوط شده و در سیلندر ها محترق شود، اگر میزان اکسیژن کم و یا زیاد باشد، عملکرد بهینه موتور با مشکل مواجه می شود و موجب افزایش آلایندگی و مصرف سوخت می شود. هنگام صدور کارت معاینه فنی، یکی از مواردی که بررسی میشود، میزان آلاینده بودن است که در صورت عدم تایید، بعضی از قطعات باید کنترل و در صورت نیاز تعویض شوند، یکی از قطعاتیکه باید بوسیله دستگاه عیب یاب بررسی شوند، سنسور اکسیژن می باشد. به طور کلی کار سنسور اکسیژن بررس میزان اکسیژن در گازهای خروجی از موتور در هر لحظه می باشد.
علائم خرابی سنسور اکسیژن
حال که میدانیم سنسور اکسیژن چگونه کار میکند، بهتر است روش تشخیص خرابی سنسور اکسیژن از روی علائم را نیز بدانیم. با دانستن نشانههای خرابی حسگر اکسیژن میتوانید از موتور خودرو، سیستم احتراق و کاتالیزور محافظت کنید. اگر میخواهید بدانید که چه موقع باید سنسور اکسیژن معیوب را تعویض کنید و آیا این مورد یک تعمیر اورژانسی است یا خیر، باید بگوییم که با خرابی این قطعه، موتور خودرو از حرکت نمیایستد اما عملکرد صحیحی هم نخواهد داشت. با خرابی سنسور اکسیژن، قدرت موتور کاهش یافته و مصرف سوخت و میزان آلایندگی زیاد میشود.
· افزایش مصرف سوخت: هرچند افزایش میزان مصرف سوخت ممکن است دلایل دیگری نیز داشته باشد، اما یکی از احتمالات قوی، خرابی حسگر اکسیژن خودرو است.
· بوع نامطبوع اگزوز: تغییر رنگ و بوی نامطبوع اگزوز یکی از علائمی است که باید حتما پیگیری شود تا علت آن مشخص شود.
· روشن شدن چراغ چک
· ریپ زدن: کاهش شتاب خودرو و نداشتن قدرت در سربالایی، از نشانه های خرابی سنسور اکسیژن است.
· افزایش میزان آلایندگی: در صورت نقص در سنسور اکسیژن، سوخت خودرو به طور کامل نمیسوزد و سبب تولید گازهای آلاینده میشود.
زمان تعویض سنسور اکسیژن
تمامی قطعات خودرو در صورتی که در حادثه دچار آسیب نشوند و از آنها به خوبی مراقبت شود، عمر مفید خود را سپری خواهند کرد. تمامی خودروها دارای دفترچه راهنما هستند و زمان تعویض قطعات و طول عمر آنها در دفترچه ذکر شده است. احتمالا برایتان سوال است که چه زمانی باید سنسور اکسیژن را تعویض کنیم؟ چنانچه به توصیه های ارائه شده در دفترچه راهنمای مشتری با دقت عمل شود و قطعاتی مانند شمع و فیلتر هوا به موقع تعویض شوند و از قطعات اصلی استفاده شوند، سنسور اکسیژن عمر بالائی خواهد داشت ولی اگر از قطعات غیر اصلی استفاده شود، از مکمل بنزین غیر استاندارد بکار گرفته شود و سرویس های دوره ای نادیده گرفته شوند، یکی از قطعاتیکه خیلی زود آسیب خواهد دید، سنسور اکسیژن خواهد بود.
دلایل خراب شدن سنسور اکسیژن
اگر در پی یافتن علت خرابی سنسور اکسیژن هستید، باید چند عامل را که در خرابی آن نقش دارند در نظر بگیرید. کیفیت سوخت از جمله موارد مهم است که سبب کاهش عمر سنسور میشود. متاسفانه برای حذف این عامل، نمیتوان کاری انجام داد. تصادفات و ضربههای شدید و ضعیف نیز این قطعه الکترونیکی را در معرض آسیب قرار میدهد. شمعها از دلایل دیگر خراب شدن سنسور اکسیژن هستند؛ به دلیل نقش داشتن شمعها در سیستم احتراق، در صورت خرابی شمعها، احتراق به صورت ناقص رخ میدهد و دود بیشتری تولید میشود. برخی از سنسورها ممکن است به دلیل نشتی آب و ضدیخ دچار آسیب شوند که در این صورت باید مشکل نشتی حل شود، در غیر این صورت سنسورهای جدید نیز خراب میشوند.
عیب یابی سنسور اکسیژن
برای عیب یابی سنسور اکسیژن باید از دستگاه عیب یاب کمک گرفته شود و این کار می بایست توسط یک کارشناس که دوره های آموزشی و عملی مربوطه را گذرانده باشد، انجام گیرد استفاده از مولتی متر و غیره کمکی در این خصوص نمی کند. اما آیا سنسور اکسیژن قابل تعمیر است یا حتما باید تعویض شود؟ باید گفت تعمیر سنسور اکسیژن خودرو امکان پذیر نیست و باید حتما تعویض شود. برای استعلام قیمت سنسور اکسیژن خودرو میتوانید از سایتهای فروش لوازم یدکی خودرو مانند سایت رنویار بازدید کنید.
انواع سنسور اکسیژن و ساختار آن
خودروهای انژکتوری که استاندارد آلایندگی آنها پائین تر می باشند دارای یک اکسیژن سنسور می باشند که محل نصب آن بعد از منیفولد خروجی می باشد، این سنسور اکسیژن به اکسیژن سنسور اولیه و یا اکسیژن سنسور بالائی معروف می باشد، خودروهائیکه دارای استاندارد آلایندگی بالاتری هستند، علاوه بر اکسیژن سنسور اولیه و یا بالائی، دارای یک اکسیژن سنسور دیگر می باشند که محل نصب آنها بعد از کاتالیست کانورتور می باشد، به این اکسیژن سنسور ، اکسیژن سنسور ثانویه و یا اکسیژن سنسور پائینی نیز گفته می شود.
سخن آخر
سنسور اکسیژن خودرو یکی از قطعات الکترونیکی خودرو و از سنسورهای مهم و حیاتی است. در خودروهای جدید تعداد سنسورهای اکسیژن بیش از یک عدد است و در صورت خرابی سنسور اکسیژن، میزان مصرف سوخت افزایش مییابد. اگر به موقع سنسور اکسیژن خودرو را تعویض نکنید، کاتالیزور آسیب خواهد دید. عیب یابی سنسور اکسیژن کاری زمانبر نیست و بهتر است در صورت مشاهده علائم خرابی سنسور اکسیژن جهت تعویض آن اقدام کنید.